Zasady prawidłowego żywienia dzieci
Rozwój psychofizyczny i emocjonalny dzieci, ich stan zdrowia i pozytywne wyniki w nauce zależą w dużym stopniu od sposobu żywienia.
Dzieci źle odżywiane nie mogą wykorzystać swoich wrodzonych uzdolnień a nieprawidłowe żywienie odbija się ujemnie na zdolności do koncentracji uwagi, zapamiętywania, uczenia się i utrzymywania równowagi psychicznej.
Istotnym problemem jest brak nadzoru rodziców lub opiekunów nad dietą dziecka oraz powszechny dostęp do produktów spożywczych. Okres wzrostu dzieci w wieku przedszkolnym wiąże się zarówno ze zwiększonym zapotrzebowaniem na składniki odżywcze, jak i ze zwiększonym apetytem. Często towarzyszy temu zmniejszenie aktywności fizycznej.
Dzieci mają coraz większy wpływ na wybór rodzaju pokarmu, ich decyzje często są nieprawidłowe na skutek oddziaływania reklam czy rówieśników. Spożywanie produktów typu fast-food dodatkowo zmniejsza spożycie warzyw, owoców, produktów mlecznych, pełnego ziarna, chudego mięsa i ryb, przyczynia się natomiast do konsumpcji nadmiaru tłuszczu (szczególnie nasyconego i trans) oraz cukru.
Niewystarczająca jest też w diecie podaż mikroelementów i witamin. Należy pamiętać, że skuteczność interwencji żywieniowych zmniejsza się z wiekiem dziecka, dlatego szczególną rolę w kształtowaniu zdrowego sposobu żywienia już we wczesnym dzieciństwie odgrywają rodzice.

Warunkiem prawidłowego żywienia jest dostarczanie energii i składników pokarmowych w ilościach zgodnych z normami.
ENERGIA
Zapotrzebowanie na energię zależy od masy ciała, wieku, aktywności fizycznej, klimatu i innych czynników środowiskowych. Energia pobrana z pożywieniem powinna zrównoważyć jej wydatki. Dzieci powinny spożywać taką ilość kalorii, która zaspokoi ich potrzeby związane z aktywnością fizyczną oraz wzrastaniem.

Pokarmy będące źródłem energii można podzielić na:

•  niezbędne, które należy spożywać, aby zabezpieczyć odpowiednią ilość substancji odżywczych,
•   dowolne, konieczne dla zaspokojenia potrzeb energetycznych wynikających z aktywności i wzrastania.

(Ta druga pula bardzo się zmienia zależnie od aktywności fizycznej dziecka).
W praktyce zbilansowanie diety i wydatku energetycznego jest trudne.
Cel ten można zrealizować, zalecając spożywanie głównie pokarmów o dużej wartości odżywczej, przynajmniej umiarkowaną aktywność fizyczną (przez 1 godzinę dziennie przez większość dni tygodnia) oraz skrócenie czasu spędzanego przed monitorem komputera i telewizorem do mniej niż 2 godziny dziennie.

Zapotrzebowanie na energię
Obserwuje się, że wraz z wiekiem zmniejsza się odsetek dzieci chętnie uczestniczących w zajęciach ruchowych w przedszkolu ,a później w szkole. Wydłuża się natomiast czas spędzony przed monitorem komputera lub telewizorem, co bezpośrednio wpływa na zwiększenie ilość pokarmu spożytego w ciągu dnia. Nadmierna ilość spożytych kalorii wynika zarówno ze zmniejszenia aktywności fizycznej i jedzenia w trakcie oglądania telewizji, jak i ze zwiększonej ekspozycji na reklamy produktów spożywczych.
Dzieci powinny codziennie spożywać warzywa i owoce (świeże lub mrożone), najlepiej do każdego posiłku. Należy ograniczyć spożycie słodzonych soków, sosów i cukru.
Należy ograniczyć spożycie napojów (w tym soków konserwowanych) i pokarmów słodzonych cukrem.
Produkty te mogą być źródłem znacznej ilości spożytych kalorii. U dzieci w wieku 1-6 lat należy ograniczyć spożywanie tego typu napojów do 120-180 ml na dobę
Zjedz pomarańczę i popij wodą zamiast łudzić się, że soki owocowe to samo zdrowie !!! Soki zazwyczaj zawierają dużo cukru a mało błonnika.

Dzieci powinny codziennie spożywać produkty mleczne.
Mleko należy do najbardziej wartościowych produktów spożywczych. Zawiera wszystkie składniki pokarmowe z wyjątkiem witaminy C, żelaza i błonnika. Spożywane zgodnie z normami zapewnia w 70 % zapotrzebowanie organizmu na wapń i 40% na B2. Ilość mleka, która zaspakaja potrzeby organizmu wynosi dla dzieci i młodzieży 0,75 do 1,0 litra dziennie.
Ograniczenie lub wyeliminowanie mleka i jego przetworów może stanowić przyczynę wad rozwojowych i różnych chorób, jak odwapnienie i zniekształcenie kości, zahamowanie wzrostu, próchnica zębów, powstawanie zajadów, zmiany łojotokowe skóry.
Polecane są fermentowane przetwory mleczne: kefir, jogurt, kwaśne mleko, maślanka oraz napoje mleczno – owocowe. Sery są bogatym źródłem wapnia.
Pożywienie byłoby niepełnowartościowe dla dzieci oraz mniej atrakcyjne smakowo bez dodatku produktów zawierających białko o najwyższej wartości biologicznej, jak mięso, drób i ryby. Produkty te są źródłem witamin z grupy B i żelaza.
Najnowsze dane wskazują, że dostępne w sprzedaży gotowe produkty ze smażonych ryb zawierają mało kwasów tłuszczowych omega-3 i dużo kwasów tłuszczowych trans, zatem nie przynoszą tak korzystnego efektu !!!

Najczęstsze błędy w żywieniu dzieci polegają na:

• zbyt krótkim karmieniu niemowląt wyłącznie piersią - tylko niewielki odsetek niemowląt jest karmionych w ten sposób do 6. miesiąca życia, jak zaleca WHO i American Academy of Pediatrics (AAP);
• zbyt wczesnym wprowadzaniu produktów zbożowych, mięsa i słodzonych napojów do diety niemowlęcia;
•  zbyt małym i zmniejszającym się wraz z wiekiem spożyciem żółtych, pomarańczowych i czerwonych warzyw oraz owoców (głównym warzywem stają się ziemniaki w postaci frytek);
• zbyt wczesnym wprowadzaniu słodyczy do diety dziecka - w wieku 19-24 miesięcy około 60% dzieci spożywa ciastka, 20% inne słodycze, a 44% słodzone napoje;
• nieregularnym spożywaniu śniadań,
•  zwiększeniu ilości kalorii pochodzących z przekąsek,
•  zwiększeniu spożycia produktów o małej wartości odżywczej,
•  nadmiernym zwiększaniu porcji posiłków,
•  zwiększeniu spożycia napojów słodzonych, zmniejszeniu spożycia produktów mlecznych, owoców i warzyw (z wyjątkiem ziemniaków) przez starsze dzieci;
•  nadmiernym spożyciu cukru, szczególnie przez dzieci w wieku przedszkolnym;
•  spożywaniu zbyt małej ilości pierwiastków śladowych, wapnia i potasu,
•  zbyt dużej ilości sodu w stosunku do zalecanych ilości.

Opracowała: Anna Rybicka

Zdrowe dzieci - dekalog zdrowego żywienia przedszkolaka.

Odpowiednio zbilansowana i racjonalna dieta dziecka jest szczególnie ważna, ponieważ warunkuje pełnie zdrowia oraz optymalny wzrost i rozwój, w tym zarówno fizyczny, jak i umysłowy. Odpowiedzialność za prawidłowe żywienie dziecka spada jednak na barki rodziców. To oni już od najmłodszych lat życia dziecka powinni przekazywać wzorce dotyczące zdrowego stylu życia oraz racjonalnej diety.
W codziennym jadłospisie dziecka powinno znaleźć się co najmniej 4-5 posiłków, w tym minimum jeden ciepły. W każdym z głównych posiłków, takich jak: śniadanie, obiad i kolacja, należy podać dziecku źródło pełnowartościowego białka, warzywa i/lub owoce oraz produkt obfitujący w węglowodany złożone. Ponadto w menu dziecka w wieku przedszkolnym powinny znaleźć się produkty zbożowe, takie jak: grube kasze, płatki oraz pełnoziarniste pieczywo (to doskonałe źródło błonnika pokarmowego). Nie można zapominać też o mleku i jego przetworach, szczególnie zalecane są produktu naturalne. Ta grupa produktów to bardzo cenne źródło wapnia, który jest budulcem kości i zębów. Żywienie dziecka powinno być urozmaicone, posiłki regularne, a wielkość porcji dostosowana do wieku i potrzeb młodego organizmu. Ponadto należy unikać nadmiaru cukru i słodyczy oraz innych niezdrowych przekąsek, spożywanych zwłaszcza podczas siedzących czynności.

Dekalog zdrowego żywienia przedszkolaka

1. W codziennym jadłospisie dziecka (w równych odstępach czasu) zaplanuj co najmniej 4-5 posiłków- przynajmniej jeden powinien być ciepły!
2. Pamiętaj, aby w głównych posiłkach znalazło się źródło pełnowartościowego białka.
3. W posiłkach uzupełniających (drugie śniadanie, podwieczorek) uwzględnij mleko i produkty mleczne oraz dodatki warzywne i owocowe!
4. Ogranicz spożywanie przez dziecko słodyczy i wysokokalorycznych przekąsek (np. chipsy, paluszki, ciasteczka).
5. Unikaj potrwa smażonych w głębokim tłuszczu, wybieraj raczej gotowane, pieczone w folii lub smażone bez tłuszczu!
6. Do posiłków gotowanych i duszonych używaj oleju rzepakowego lub oliwy, a do surówek i sałatek odpowiedni będzie dodatek oleju słonecznikowego lub sojowego!
7. Ogranicz sól.
8. Unikaj słodkich napojów gazowanych i żywności typu Fast food (frytki, hamburgery, pizza!)

Pamiętaj! Spędzaj czas aktywnie ze swoim dzieckiem.

Opracowała: Anna Gasik

Źródło: Zdrowa dieta przedszkolaka